Roman olan Charlie Chaplin’dir. Film yapımı 1940’larda siyah beyazdan renkliye geçiş yapmış ve 1960’larda renkli film yavaş yavaş norm halini almıştır. 1950’lerden 1970’lere kadar uluslararası beğeni kazanan aktör Yul Brynner da Roman asıllı olup 1977’de Uluslararası Roman Birliği’nin Onursal Başkanlığına seçilmiştir. 20. Yüzyılın ikinci yarısında, 19990’larda yeniden bir doğuş yaşayan üç boyutlu filmler dâhil olmak üzere, teknolojinin film yapım ve eğlence endüstrisi üzerindeki önemli etkileri devam etmiştir. Sinema ve film dünyasında giderek popülerliği yükselen belgesel yapım gibi üç boyutlu filmin birçok alt türleri bulunmaktadır. Küreselleşme de film endüstrisinin gelişmesini aynı şekilde önemli ölçüde etkilemiştir. Yabancı filmler altyazı ve dublaj yapılarak başarı ile ihraç ve ithal edilmektedir. Dünyada şu an en büyük iki film yapım merkezi Hollywood (İngilizce) ve Bollywood’dur (Hindi, Urdu, Hint İngilizcesi ve diğer dillerde).

Sinema tarihi boyunca, birçok Roman olmayan film yapımcıları filmlerinde çoğunlukla etraftaki stereotipilerden faydalanarak Roman yaşamı ve kültürünün farklı yönlerini anlatmıştır. 20. yüzyılın sonlarına doğru iki Roman olmayan yapımcının geniş çapta beğeni kazanan üç filmi dâhil daha istikrarlı bir Roman film endüstrisi ortaya çıkmıştır: Orijinal adlarıyla Alexander Petrović’in 1967 Yugoslavya yapımı filmi Skupljači Perja (I Even Met Some Happy Gypsies), Emir Kusturica’nın 1988 Yugoslavia yapımı filmleri Dom za vešanje (Time of the Gypsies) ve Crna mačka, beli mačor (Black Cat, White Cat) gibi. 1995 yılında Rus asıllı Roman Dufunya Vishnevsky Greshnye apostoly lyubvi orijinal adı (Sinful Apostles of Love) olan filmini yapmıştır. Ancak, diğerlerinin yanında, Gadjo dilo (1997), Exils (2004), Transylvania (2006), ve 2009 yılında Montreal Dünya Film Festivali Ödülünü kazanan Korkoro (2009) filmlerinin yapımcısı olan Fransız (Cezayirli) Roman Tony Gatlif günümüze kadar gelen en üretken film yapımcısı olmuştur. Kanadalı Roman insan hakları aktivisti Ronald Lee’nin yaptığı Suspino: A Cry for Roma (2003) gibi Roman belgeselleri ile Laura Halilovic yapımı Me, My Gipsy Family & Woody Allen gibi genç Romanlara ait yeni yapımların sayısı halen artmaktadır. Gypsy Caravan, American Gypsy, ve Searching for the 4th Nail (George Eli, Amerika asıllı Roman) gibi filmlerin yapımını üstlenen (Jasmine Dellal tarafından kurulan) Little Dust Productions  gibi film yapımcıları Roman toplumu ile aktif olarak işbirliği içerisinde aktivizm için film yapmaktadır. Londra’da Uluslararsı Çingene Film Festivali (2006)gibi film festivalleri, Üsküp, Makedonya’da Altın Direksiyon Film Festivali ile her yıl New York’ta düzenlenen New York Roma / Çingene İnsan Hakları Film Festivali, yine her yıl Sebastopol, California’da düzenlenen ve önemli bir film öğesi içeren Herdeljezi Roma Festivali ise bazı popüler buluşma yerleridir.

İlgili Referanslar:

Bakker, Peter and Kyuchukov, Hristo (eds), What is the Romani language? (Paris / Hertfordshire: Centre de recherches tsiganes / University of Hertfordshire Press, 2000).

Malvinni, David (2004), The Gypsy Caravan. From Real Roma to Imaginary Gypsies in Western Music and Film, New York / London: Routledge.

Netmation. "Society-Ethnicity-Romani." Website. (Film reviews)

Sklar, Robert (2003), A World History of Film, Upper Saddle River, New Jersey, Prentice Hall.