Rodindoi phanglimata mashkar Rromani kultura hai e niva tolmachimaski
|
Tolmachimos Istoriyako -- pe Rromani Angluni Liniya
|
Istorikalnones, Tolmacha sas le bi-vorbake, butivar bi-dikhle, kanalurya kai keren o podo ka ingerel o zhanmos hai ekspresiya kulturalno. Penge storiyi kuven-pe ande istoriyi la lumyaki le rodimata/eksploratsiya, komersiyo, kolonizatsiya hai marimos, kãwachin neve identitaturya ando diwano le thaneski/lokalno hai lumiyaki istoriyi.
|
Ageseske perspektivurya po diwano istorikalno rrazil-pe yaznones ke si importantno te ashundyon le glasurya hai storiyi kodolendar kai sas thodine regate worka kerdine mudi ande l' ofisyalni dokementurya le mai zurale pudyariyange. Kon dyas-duma kaske kana diwanilas-pe e istoriya Rromani?
Dui sluchayimata samnol o le mai anglune zumayimata organaizime te keren o Rromano aktivizmo la lumiyako. Ando bersh 1971, o Rromano steyago thai o Rromani imno natsiyonalno sas adoptime ka o Mai Angluno Romano Kongreso la lumiyako. Ando bersh 1978, E Sare-Themengi Rromani Uniya avili ofitsiyalnones ka o duito Rromano Kongreso la Lumiyako.
Le swaturya/alava Porrajmos (Porrayimos) hai Samudaripen (Mudarimos Savorrengo) haznin-pe te mothon-pe o Holokusto Rromano. Katar 500,000 ka 1,000,000 Rroma hai Sinturya mudardyile ande l' Kampurya Konchentramentone, Oshwitsate hai ando Lety (ando Chexiko). Arxivurya istorikalni hai testimoniyi le ankaladenge akana den glaso kai kakala "bishterdi" djenosida.